ارزش تشخیصی «کمبود باز» خون شریانی در مقایسه با هیپرلاکتاتمی به عنوان شاخص کاهش خون رسانی بافتی در جراحی قلب

زمینه: هیپرلاکتاتمی شاخص شناخته شده هیپوپرفیوژن بافتی است، ولی به صورت روتین در تمام اعمال جراحی اندازه-گیری نمی شود. از طرفی مهم ترین اثر کاهش خون رسانی بافتی بروز اسیدوز متابولیک است که در آزمایش گاز خون شریانی (ABG) به صورت افزایش کمبود باز (Base Deficit) خود را نشان می‎دهد. هدف از این مطالعه ارزیابی ارزش تشخیصی کمبود باز در تشخیص هیپرلاکتاتمی و پیش بینی عوارض پس از عمل جراحی قلب است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مشاهده ای آینده نگر 487 بیمار که تحت جراحی الکتیو بای پس عروق کرونر یا تعویض دریچه قرار گرفتند وارد مطالعه شدند. مقادیر لاکتات و پارامترهای گاز خون شریانی توسط یک دستگاه 5-3 بار حین عمل و هر6 ساعت پس از عمل تا 24 ساعت (طبق روتین اتاق عمل و بخش مراقبت های ویژه)اندازه گیری شد. تغیرات همودینامیک حین عمل و عوارض ماژور(قلبی، ریوی، عصبی، کلیوی، عفونی و مرگ) پس از عمل ثبت شد. معیار هیپرلاکتاتمی، لاکتات مساوی یا بیش از 3 میلی‎گرم در دسی‎لیتر و معیار اسیدوز متابولیک، کمبود باز بیش از 5 در نظر گرفته شد. حساسیت، ویژگی، ارزش پیشگویی مثبت (PPV) و نسبت درست نمایی (Likelihood Ratio) برای کمبود باز در تشخیص هیپرلاکتاتمی و پیش بینی عوارض پس از عمل محاسبه شد. یافته‌ها: حین عمل جراحی میزان شیوع حداقل یک اپیزود کمبود باز بیشتر از 5، 3/41 درصد و حداقل یک اپیزود افزایش لاکتانت بالای 3 میلی‎گرم در دسی لیتر، در 3/56 درصد بیماران مشاهده شد و برای کمبود باز بیشتر از 5، حساسیت 48 درصد، ویژگی 68 درصد، ارزش پیشگویی مثبت 66 درصد و نسبت درست نمایی 49/1 درصدی مشاهده شد. میزان شیوع عوارض ماژور پس از عمل 26 درصد و نسبت درست نمایی 4/1 درصد محاسبه شد. نتیجه گیری: با توجه به انجام روتین آزمایش گاز خون شریانی حین عمل جراحی قلب، پیش بینی 70 درصدی وقوع هیپوپرفیوژن بافتی (هیپرلاکتاتمی) با مشاهده کمبود باز بالای 5 برای متخصص بیـهوشی ارزشمند خواهدبود. همچنین قدرت پیش-بینی کنندگی عوارض پس از عمل کمبود باز و هیپـرلاکتاتمی به یک میزان و معادل 40 درصد است که با توجه به اهمیت بالای وقوع عوارض، این میزان از نظر بالینـی با اهمیت تلقی می شود